Werner Wilhelm Tölke
Dessau 22 april 1916 - Zwolle 4 oktober 1944
Werner Tölke was sinds 1937 student aan de Landbouwhogeschool Wageningen en woonde aan de Lawickse Allee 36. Hij was een actief corpslid en tevens lid van de studentenroeivereniging ‘Argo’ In het begin van de Duitse bezetting werden de roeiboten van ‘Argo’ overgebracht naar zijn ouderlijk huis naar 'Huize Ruys' te Veessen.
Op 10 maart 1941 verliet Werner Wageningen en ging naar de toenmalige Hogere Landbouwschool te Groningen. In 1943 verliet hij gediplomeerd Groningen en vestigde zich definitief in Veessen en hielp zijn stiefvader H.A. Bakhuis op het landbouwbedrijf. Werner raakte betrokken bij het illegale werk samen met een vaste kern van illegale werkers uit Veessen en omgeving. Hij zocht onderduikadressen voor joden en zorgde ook voor geld en bonkaarten, persoonsbewijzen enz.
Verder was hij betrokken bij het verbergen en helpen ontsnappen van geallieerde militairen.
Op 3 oktober 1944 deed de Grüne Polizei, bestaande uit Nederlandse leden van het commando Bakker een inval in de ouderlijke woning te Veessen. Werner opende zelf de deur en na een doorzoeking van zijn kamer, werd hij, nadat zijn identificatiekaart van de O.D. in een boek werd gevonden, gearresteerd. Met een legervoertuig werd Werner afgevoerd naar de S.D. op het Nahuisplein te Zwolle.
Nadien ontbreekt van hem ieder spoor.
Werner Tölke stond bekend als een zeer integer, plichtsgetrouw en zwijgzaam mens. Hij was een figuur van formaat in de verzetsbeweging. Werner Tölke staat vermeld op het Monument in het Van Meurspark te Heerde en op de Gedenkplaat in de Aula van de Wageningen universiteit.
Bronnen. OGS, slachtofferregister
‘De mensen achter de namen’ door H.Polling en A.H. van Apeldoorn
Heerder Historische Vereniging
Interview mevr. A.J. Bakhuis (ongedateerd)
Oorlogsmonumenten, gemeente Heerde Gemeentearchief Wageningen
Teunis Musch - 12 Jarige Organist van de Hervormde Kerk
Nederlandse Hervormde Kerk - Uit een zevental sollicitanten voor de betrekking van organist van de N.H. Kerk te Veessen is benoemd de 12 jarige Teunis Musch uit Welsum. De jongen is zeer begaafd. Hij is leerling van den heer Opstal, organist der N.H. Kerk te Deventer.
Teuns Moeder vertelt van haar knappen zoon;
Deventer, 24 Juni - 'n Twaalfjarige knaap is benoemd tot ...... organist van de Ned. Herv. Kerk te Veessen. Ten einde iets naders te vernemen omtrent dit muzikale wonderkind, dat gekozen werd uit zeven sollicitanten, gingen wij heden te Welsum, waar hij met zijn ouders woont, eens met hem praten, aldus de Telegraaf.
Zeggen: hem gaan interviewen, zou 'n te groot woord zijn. Maar Teun Musch bleek niet thuis te zijn. De organist in spe - hij maakt 3 Juli a.s. zijn debuut - was met zijn vader op stap naar Veessen om daar voorgesteld te worden aan de kerknotabelen. Zijn moeder stond ons te woord.
- Teun is 'n beste jongen - vertelde zij niet zonder trots. Op school, hij zit in de zesde klas, doet hij zijn uiterste best. Hij was nog geen zes jaar toen mijn man al begon met hem les te geven in het orgelspelen. Dat was bij ons thuis op het kerkorgel, maar lang heeft dat niet geduurd. De jongen was zijn vader al gauw in het spelen de baas. Iedereen op ons dorp kwam dat natuurlijk te weten en Teun mocht orgel spelen op de catechisatie en op de Zondagschool.
Toen hij tien jaar was is meneer A. van Opstal, onze organist hier, hem les gaan geven en daardoor is hij natuurlijk reusachig vooruit gegaan.
Op 3 Juli, als hij voor het eerst in de kerk moet spelen gaat zijn vader met hem mee, want mijn man is bang dat hij anders te zenuwachtig zal zijn, vertelde zijn moeder - die er wel blij, maar toch 'n beetje verwonderd over was dat er van haar jongen zooveel notitie genomen werd - ons nog bij het heengaan. Zijn orgelonderwijzer, de heer van Opstal, die wij daarna nog even spraken, deelde ons mede dat de jeugdigde organist thans ook het pedaalorgel bespeelt en reeds over veel techniek beschikt. Hij studeert nu ook piano. De heer van Opstal was van meening dat zijn leerling het nog ver zal brengen. Maar wat er nog uit hem groeien kan, valt niet vooruit te zeggen, dat hangt ook veel van zijn levensomstandigheden af.
Teun is nog heelemaal 'n kind. Toen hij was geëxamineerd als organist vroeg zijn moeder hem hoe het afgeloopen was. "Best", zeide hij, "het viel mij erg mede". Wat het beteekent op twaalfjarigen leeftijd tot organist benoemd te worden, beseft hij, gelukkig genoeg, nog in het geheel niet.
Bron: KB
Sumatra Post 09-07-1932
KB 1634 C1
Johannes Hamer enige Klompenmaker in Veessen
Van oorsprong komt Johannes Hamer uit Oene, waar hij op 20 november 1894 wordt geboren. Ook zijn vrouw Willempje Tessemaker komt uit Oene en ziet daar op 21 juli 1893 het levenslicht. Er worden in het gezin Hamer drie kinderen geboren, te weten dochter Willempje, en de broers Berend en Willem.
Dat Johannes Hamer klompenmaker van beroep is, is niet zo verwonderlijk want in die tijd (we spreken van zo rond 1900 tot ver in de jaren zestig) woonden er in Oene wel zo’n zeventig klompenmakers. Het beste hout voor een klomp is de peppel, of te wel de populier. Als enige klompenmaker in Veessen had hij het monopolie, en kon zo een goede boterham verdienen. De familie Hamer woonde aan de Kerkstraat 16 en verkochten hun klompen vanuit het huis. Van een echte winkel was geen sprake, tegen het huis aan stond een werkplaats waar de klompen werden gefabriceerd en verkocht. Het waren gele en witte klompen. Op de gele klompen zaten een aantal motieven, het waren de klassieke modellen die je nog overal ziet, de witte klompen lagen veelal op zolder omdat ze minder verkocht werden.
Johannes Hamer verkocht zijn klompen ook aan de overkant van de IJssel. Een paar keer per week werd er op de fiets met de veerpont de IJssel overgestoken om in Wijhe en Olst klompen te verkopen. In Epe werd vanaf 1918 jaarlijks een klompenmarkt gehouden, deze werd georganiseerd door de klompenmakersvereniging uit Oene. Ook Johannes Hamer bezocht ieder jaar deze klompenmarkt, en bracht ook daar zijn klompen aan de man. Tot aan zijn pensioen in 1959 heeft Johannes Hamer klompen gemaakt, daarna verkocht hij zijn machines aan een onbekend familielid in Oene.
De grootste hobby van Johannes Hamer was vissen. Veelal werd er gevist op paling, dit gebeurde veelal s’ nachts in de Hank en IJssel achter de molen (de Mölle van Bats, een achtkantige korenmolen uit 1779 aan de IJsseldijk 26) in Veessen. Alle paling komt uit de Sargassozee (het dichtstbijzijnde eiland is Bermuda) een kraamkamer zo diep, dat nog geen mens het paaien van paling heeft waargenomen. Als glasaaltjes steken ze op de golfstroom de oceaan over, en eindigen zo’n 6000 kilometer verderop in de Nederlandse wateren. De paling die ook zelf werd gerookt, werd voor eigen consumptie opgegeten.
Voor het roken werd een rookton gebruikt en mooie eikenhouten spaanders, voor een authentieke smaak.
Bron Gert van den Esschert - lohuizerbrink-epe.nl